Merak ile ilgili etkinliklere geçmeden, sınıfta veya aile içinde aşağıdaki yazıyı okuyunuz ve değer üzerinde aranızda tartışınız.
Yazıya eklemek istediğiniz düşünceleriniz varsa bizimle paylaşın.
www.insanidegerleregitimi.com
Değer: HAKİKAT
Alt Değer: MERAK
Merak, Bilinmeyen bir şeyin görülmesi, tanınması, ortaya çıkarılması, sahip olunması, gizlilikten çıkarılma arzusudur.
Merak ne zaman bilgi olur? Merakla başlayan arzu “araştırma” ile bilgiye dönüşür. Aksi taktirde uçar gider. Merak ve araştırma disiplinini yerleştirirsek, bu insana özel bir güç ve kendine güven duygusu verir.
Bilgi ne zaman yaratmak olur? Eğer merak sonucu edindiğimiz bilgiyi (bile bile insan hayatını tehlikeye atanları tabii ki aklımızla ayıracağız) pratikte –günlük yaşamda- uygularsak bu bilmekten çıkar, yaratmak olur. Okuduğumuzun önemini ve anlamını derinlemesine araştırmalıyız ve uygulamayı hedeflemeliyiz. Aksi takdirde aciz bir bilginin bal yapmayan arıya dönüştüğünü görürüz.
Merakımızı yenmek için yapacağımız türlü faaliyetlerin sonunda bir bilgi ediniriz. Bilginin iyisi başkalarına yararlı olandır. İnsanları aldatmak, kırmak, bir diğerine karşı üstünlük kurmak amacıyla kullanılmamalıdır. İnsani değerlere sahip çıkarak bilgiyi günlük yaşantımızda insanların yararına uygulamaktır.
Çocuklarda doğuştan var olan merak duygusunun ve öğrenme arzusunun körelmemesi gerekir. Çocuk bunu önce ailede sonra okul ortamında geliştirecektir. Büyüklerin rolü; sırasında soru sorarak, sırasında cevap vererek bunu işlemektir. Bilgisizliğin (cehaletin) meraktan kazanacağı bilgi karşısında eriyip gittiğini, sisin güneş karşısında yok olması gibi görmesine yardımcı olunmalıdır.
Kitaplardan elde edilen bilgi elbette yetersizdir. Merak arzusuyla deneyimlenen bilgi çocuğa daha somut gelecektir. (unutulmamalıdır ki, bilgelik deneyim sayesinde elde edilir.) Günlük yaşantısında sürekli deneyerek öğrendiği bilgiyi doğru ve yanlış diye ayırdedebilir. Çocuklara doğru seçim yapacak özgüveni vermek yeterlidir. (sigaranın zararlarını öğrendikten sonra kendin için doğru seçimi yapacağına eminim) Büyüklere düşen ilgi, takip ve dikkattir. Çocuk her ne kadar dile getirmese de bunu ister.
Merak, Hakikat’e uzanan bir köprüdür. İlim şehrinin kilidi vardır; onun anahtarı ise merak sonucu sorulan sorulardır.
Bundan yirmi yıl sonra yapmadığınız şeylerden dolayı, yaptıklarınızdan daha fazla pişman olacaksınız. Demir alın ve güvenli limanlardan çıkın artık. Rüzgarları arkanıza alın, araştırın, hayal edin ve keşfedin...Mark Twain
Dersin amacına ulaşması için çocuklarda “merak” arzusu uyandıracak ve araştırmaya itecek insan, bitki, hayvan ve doğa konularında tek tek unsurlardan hareket ederek “neden- nerede- nasıl- kim-ne zaman-” soruları sormak. Örneğin:
Neden bazı eşyalar müzelerde saklanırlar? (örnek sonuç:dünyanın ortak kültür mirası , tarihi eser kaçakçılığı yapılmamalı)
Bazı insanlar neden işaretle konuşuyorlar? (örnek sonuç: sen de öğrenirsen yardım edebilecek iletişimi kurarsın)
Dünyadaki bütün çocuklar okula gidebiliyorlar mı? (örnek sonuç: sen gittiğin için çok şanslısın, öğreneceklerini gidemeyenlere aktarmak için ne yapacaksın?)
Niçin babam çok vergi vermekten yakınıyor? (örnek sonuç: vergiler karşılığında bize dönenleri öğrendin, hala babanla aynı fikirde misin?)
Deniz neden tuzludur?
Deprem mi bina mı öldürür?
Bazı zamanlarda ve bölgelerde avlanma niçin yasaklanır?
Kuşlar elektrik tellerinin üzerine konduklarında onları niçin elektrik çarpmıyor?
Niçin büyüdüğümüzü hissedemiyoruz?
Neden beden temizliğine gerek görüyoruz?
Doğa olayları (yağmur, kar vb.) nasıl gerçekleşiyor?
Yukarıda örnek olarak verilmiş sorular öğretmen tarafından çoğaltılabilir. Ancak mümkün olduğunca öğrencinin “merak- araştırma- bilgi edinme- bir başkasının yararına kullanma” sürecini özümsemesine ve deneyimlemesine yardımcı olun.
ÖZDEYİŞ
1. Pano 1
2. Pano 2
3. Pano 3
SESSİZ OTURUŞ
1. Pano
ÖYKÜ
1. Zıp Zıp'lar orağı nasıl buldu ?
2. Okul Sevgisi.
3. Newton
ŞİİR
1. Kitabım
2. Bir Çocuk Soruyor
3. Bir Soru
4. Merak
ETKİNLİK
ŞARKI
Bülbül
|